Modern web servisleri, API’ler veya mobil uygulamalar üzerinde yoğun trafikle başa çıkmak için akıllı bir istek yönetim sistemine ihtiyaç duyar. Özellikle Cloud Server altyapılarında, ani trafik artışlarını kontrol altında tutmak ve kötü niyetli istekleri filtrelemek için Progressive Rate Limiting (Aşamalı Hız Sınırlama) yaklaşımı etkili bir yöntemdir.
Bu yazıda Progressive Rate Limiting’in mantığını, uygulama alanlarını ve Cloud Server yapılarında nasıl kullanıldığını ele alıyoruz.
Progressive Rate Limiting Nedir?
Klasik rate limiting, her kullanıcıya sabit bir istek sınırı tanımlar. Progressive rate limiting ise bu sınırı dinamik olarak ayarlayarak aşağıdaki avantajları sunar:
- Kademeli sınır artışı veya azalışı
- Zararsız kullanıcılar etkilenmeden saldırılar engellenir
- Kısa sürede çok istek yapan istemciler otomatik yavaşlatılır
Örnek: İlk 10 isteğe izin verilir, sonra saniyede 1 istek limiti devreye girer. Sürekli aşan istemciler bloklanabilir.
Cloud Server Ortamında Neden Gereklidir?
- Bot ve DDoS saldırılarını azaltmak
- Kaynakları verimli kullanmak
- Hizmet kalitesini tüm kullanıcılar için sabit tutmak
- Ölçeklenebilir sistemlerin aşırı yük altında çökmesini engellemek
Nasıl Uygulanır?
1. Rate Limiting Katmanı Belirleme
İsteklerin geçtiği noktalarda hız sınırlaması uygulanabilir:
- NGINX/Apache üzerinde
- API Gateway üzerinde
- Uygulama içi middleware olarak
2. Uygulama Örnekleri
- NGINX (burst + delay kombinasyonu):
limit_req_zone $binary_remote_addr zone=mylimit:10m rate=5r/s;
limit_req zone=mylimit burst=10 nodelay;- Node.js/Express (rate-limit-flexible paketleri) ile Redis tabanlı uygulama
- Cloud tabanlı API Gateway’lerde (ör. Kong, Tyk) gelişmiş sınırlandırma kuralları tanımlanabilir
İzleme ve Geri Bildirim
- Sınırlanan isteklerde kullanıcıya 429 Too Many Requests yanıtı döndürülür
- Loglama ve analiz ile IP’ler, zaman dilimleri ve istek örüntüleri takip edilir
- API tüketimi hakkında kullanıcıya oran bazlı uyarılar verilebilir
Stratejik Avantajları
- Performans stabilizasyonu
- Zarar vermeyen kullanıcıların etkilenmemesi
- Trafik trendine göre dinamik ayarlamalar
Sonuç
Cloud Server altyapısında Progressive Rate Limiting, akıllı trafik kontrolü ve sistem koruması için kritik bir araçtır. Sabit sınırların ötesine geçerek sistem kaynaklarını daha verimli kullanmak, saldırıları daha hassas engellemek ve kullanıcı deneyimini korumak mümkün olur.