Windows Server, farklı ihtiyaçlara ve ölçeklere hitap edebilmek amacıyla çeşitli lisanslama modelleri ile sunulur. Doğru lisanslama modeli; maliyet kontrolü, yasal uyumluluk ve kaynak optimizasyonu açısından büyük önem taşır. Aşağıda, Windows Sunucu için en güncel ve yaygın lisanslama modelleri özetlenmiştir:
1. Core-Based (Çekirdek Bazlı) Lisanslama
Modern Windows Server sürümleri (özellikle Windows Server 2016 ve sonrası), çekirdek bazlı lisanslama modeli ile gelir.
- Minimum 8 çekirdek/CPU ve toplamda 16 çekirdek/sunucu lisansı gereklidir.
- Fiziksel sunucularda kullanılan işlemci çekirdek sayısına göre lisanslama yapılır.
- Ek çekirdekler için ilave lisans alınmalıdır.
- Bu model, Standard ve Datacenter sürümleri için geçerlidir.
Standard vs Datacenter farkı:
- Standard: Fiziksel makine başına iki sanal makine hakkı tanır.
- Datacenter: Sınırsız sanallaştırma hakkı sunar.
2. Client Access License (CAL) Modeli
Windows Server kurulumu lisanslansa bile, sunucuya bağlanan her kullanıcı veya cihaz için bir CAL (İstemci Erişim Lisansı) gerekir.
- User CAL: Bir kullanıcı, birden fazla cihazdan bağlanıyorsa tercih edilir.
- Device CAL: Tek cihaz üzerinden birden fazla kullanıcı bağlanıyorsa uygundur.
Ek CAL türleri:
- Remote Desktop Services (RDS) CAL: Uzak Masaüstü hizmeti kullanımı için şarttır.
- Active Directory Rights Management Services (AD RMS) CAL
- Exchange, SQL gibi özel sunucular için CAL’lar
3. Service Provider License Agreement (SPLA)
Barındırma hizmeti veren firmalar için tasarlanmış bir modeldir. Aylık bazlı lisanslama yapılır.
- Kullanıcı başına değil, kullanım başına lisanslama imkânı tanır.
- Bulut tabanlı hizmet sağlayıcılar için idealdir.
- Microsoft’un onaylı SPLA partneri olunması gerekir.
4. Azure Hybrid Benefit (AHB)
Mevcut yerel (on-prem) lisanslarınızı bulutta kullanmanıza olanak tanır.
- Windows Server lisansınızı Microsoft Azure’da yeniden kullanabilirsiniz.
- Lisans maliyetlerini düşürür, çift ödeme engellenir.
- SA (Software Assurance) gerektirir.
5. OEM Lisanslama
Donanım üreticisi tarafından sunucu ile birlikte gelir. Avantajı, maliyetin düşük olmasıdır; ancak:
- Başka bir sunucuya aktarılamaz.
- Donanım değişikliğinde geçersiz hale gelebilir.
- Kurumsal ortamlarda esneklik sunmaz.
6. Volume Licensing (Toplu Lisanslama)
Orta ve büyük ölçekli firmalar için uygundur.
- Yazılım güvencesi (SA), yükseltme ve destek hakları içerir.
- Open License, Enterprise Agreement ve MPSA gibi seçenekler bulunur.
- Esneklik ve merkezi yönetim avantajı sunar.
Sonuç
Windows Server lisanslaması, altyapı büyüklüğü, sanallaştırma durumu, kullanıcı/donanım erişim modeli ve barındırma şekline göre değişiklik gösterir. Şirketlerin, ihtiyaçlarına uygun lisanslama modelini seçmesi; hem yasal uygunluk hem de maliyet açısından kritik öneme sahiptir.